Sztuka pielęgnacji roślin może wydawać się trudna do nauczenia, ale tak naprawdę nie jest taka skomplikowana. Każdy kto kocha rośliny i lubi się nimi zajmować szybko nauczy się w jaki sposób je prawidłowo pielęgnować. Do podstawowych i najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych należą podlewanie i nawożenie, a oprócz tego przycinanie, oczyszczanie z chwastów i zaschniętych kwiatów, a także spulchnianie podłoża i przesadzanie oraz ratowanie roślin chorych i ze szkodnikami. Jeżeli zauważymy, że dzieje się coś nie tak z naszą rośliną (nie rośnie, nie kwitnie, jest przywiędnięta, przebarwia się czy nawet przewróci się i połamie ) liczy się nasza szybka reakcja, dzięki czemu roślina będzie miała większe szanse na szybki powrót do zdrowia.
Prace ■ Mało prac w ogrodzie daje nam więcej czasu na prace np. przy konserwacji i poukładaniu narzędzi i maszyn ogrodniczych. Warto się tym zająć aby na wiosnę nie zaczynać od „wiosennych porządków” bo kto je lubi. ■ To też dobry okres zaplanowanie prac na wiosnę (choćby bardzo ogólne). Dzięki temu nie zapomnimy o niezbędnym cięciu, sadzeniu, przesadzaniu, stworzeniu nowej rabaty itp. Zobaczymy czy jesteśmy w stanie wszystkie prace wykonać w odpowiednim czasie, kupić niezbędne materiały. Zawsze można z czegoś zrezygnować, aby tych zajęć nie było za dużo, bo praca w ogrodzie to przecież powinna być przyjemność.
W bezśnieżne zimy ■ Sprawdzamy czy zimowe okrycia na roślinach nie uległy przesunięciu i nie odkryły roślin, grozi to ich przemarznięciem przy bezśnieżnej mroźnej zimie. Szczególną uwagę zwracamy na powojniki, róże, hortensje, budleję. ■ W przypadku bardzo
Ważne przed nadejściem mrozów ■ Skontrolujmy czy rośliny zimozielone i iglaki nie potrzebują jeszcze przed zimą podlania. Najlepiej zrobić to mimo wszystko, aby rośliny w nie ucierpiały w zimie z powodu suszy i obficie je podlać. ■ Należy wylać wodę z beczek i innych pojemników oraz opróżnić sieci wodociągowe jak i również węże ogrodowe, aby nie popękały, gdy woda zacznie zamarzać.
Przygotowanie roślin do zimy ■ Jeśli nie okryliśmy jeszcze roślin przed nadejściem pierwszych mroźnych dni należy pomyśleć o zabezpieczeniu wrażliwych na zimno roślin. Jest wiele sposobów na ochronę roślin w czasie zimy. Materiały użyte do okrywania powinny być przewiewne, nigdy nie należy używać folii, która nie przepuszcza powietrza i sprzyja rozwojowi chorób grzybowych. ■ Jeżeli jeszcze w listopadzie nie spadł śnieg to powinniśmy również okryć posadzone
Prace pielęgnacyjne ■ Mimo, iż wyraźnie sezon dobiega końca i rośliny przygotowują się do zimy, nasza praca w ogrodzie jeszcze się nie kończy. Od tego, co zrobimy lub nie zrobimy przy roślinach będzie zależał wygląd naszego ogrodu na wiosnę. ■ Jeżeli jesień jest sucha i ciepła powinniśmy podlewać rośliny w ogrodzie, aby miały zapas wody na okres zimy, szczególnie iglaki i inne o zimozielonym ulistnieniu. Deszczowa pogoda, choć nieprzyjemna, wyręcza nas od tego.
Trawnik ■ Wapnowanie trawnika wykonuje się co 3-4 lata. Przed zabiegiem jednak warto sprawdzić pH gleby (norma to pH 5,5-7). Wapnowanie (dolomitem, kredą) przeprowadzamy w celu odkwaszenia podłoża, polepszenia przyswajania składników pokarmowych oraz ułatwienia walki z mchem. Zabieg ten najlepiej wykonać po okresie wegetacyjnym, kiedy trawnik nie rozrasta się już tak intensywnie, choć można go również wykonać w innym
Prace pielęgnacyjne ■ nadal regularnie wyrywamy chwasty z pomiędzy roślin ozdobnych na rabatach i skalniakach. Odchwaszczanie do samego końca sezonu w znacznym stopniu ograniczy rozsiewanie chwastów i ich kiełkowanie na wiosnę. ■ wycinamy przekwitłe kwiatostany bylinom, aby nie „męczyły się” tworzeniem nasion, chyba, że planujemy je zebrać do wysiania na wiosnę. ■ zaczynają opadać pierwsze liście z drzew. Warto regularnie sprzątać liście, zapewni to estetykę i porządek w ogrodzie. Łatwiej jest sprzątać również mniejsze ilości i suche liście niż potem wygrabiać grubą warstwę często mokrych od spodu i zbitych liści. Przy dużych ilościach pracę ułatwi odkurzacz ogrodowy.
Nawożenie ■ kończymy nawożenie roślin nawozami bogatymi w azot, aby nie pobudzać intensywnego wzrostu roślin. Zbliża się jesień i rośliny powoli powinny przygotować się do zimy poprzez drewnienie
Przycinanie ■ po raz ostatni przed jesienią przycinamy i nadajemy pożądany kształt krzewom wiecznie zielonego bukszpanu oraz podobnym roślinom o liściach zimozielonych. Zabieg można wykonać jeszcze początkiem września, ale nie później, aby nowe przyrosty zdążyły zdrewnieć i nie uszkodziły ich zimowe mrozy. ■ jeżeli tego wymagają to możemy teraz pod koniec lata przyciąć pędy brzóz, kasztanowców, orzecha włoskiego, klonów i wiązów. Drzewa te szykują się do spoczynku i ich soki płyną już bardzo wolno, więc jest to najlepszy termin do cięcia. Większość drzew liściastych zrzucających liście na zimę tnie się około lutego, kiedy miną już wielkie mrozy a wegetacja się jeszcze nie zacznie, ale w/w gatunki bardzo wcześnie puszczają soki i cięcie mogłoby przyczynić się do chorób grzybowych.
Byliny ■ wycinamy przekwitnięte kwiatostany bylin, aby nie szpeciły roślin
Prace pielęgnacyjne ■ na rabatach warto spulchniać co jakiś czas glebę, aby zapobiec zbiciu i późniejszym pękaniu zbyt suchej ziemi, co w konsekwencji może uszkadzać korzenie. Zabieg pozwala poprawić strukturę gleby, jej wilgotność i polepszyć dostęp powietrza. ■ regularnie oglądamy rośliny pod kątem szkodników i chorób. Szkodniki takie jak mszyce mogą dodatkowo przenosić choroby wirusowe. ■ niektóre byliny kwitnąc wytwarzają wysokie kwiatostany, którym warto zapewnić odpowiednie podpory, aby nie przewróciły się i nie złamały. Są to m.in. Ostróżki, dalie, rudbekie. Także inne rośliny jak róże, uginające się pod ciężarem kwiatów, czy winorośl potrzebują zbudowania podpór, na których mogą się oprzeć.
Trawnik ■ pamiętajmy o odpowiednim nawodnieniu trawnika w czasie suszy. Podlewanie najlepiej wykonać rano lub wieczorem
Prace pielęgnacyjne ■ ze względu na intensywny wzrost roślin w tym okresie bardzo istotne jest podlewanie - zwłaszcza roślin świeżo posadzonych. Systematycznie spulchniamy ziemię wokół roślin na rabatach oraz wyrywamy pojawiające się chwasty.
Przycinanie ■ nadal jeszcze możemy przycinać (jeżeli nie zostały przycięte w maju) przekwitnięte pędy forsycji, lilaków, tawuł, krzewuszki, porzeczki krwistej. Cięcie to ogranicza nadmierny wzrost roślin oraz nadaje pożądany kształt. ■ przycinamy żywopłoty po raz drugi z roślin iglastych: świerków, modrzewi, cyprysików, jałowców, żywotników, choin, cisów (pierwsze cięcie w kwietniu), możemy skrócić młode przyrosty o połowę. ■ wykonujemy główne cięcie żywopłotów liściastych. ■ wiecznie zielony bukszpan można przycinać kilka razy do roku, aby zachować pożądany kształt żywopłotu
Przycinanie ■ przekwitnięte kwiatostany roślin cebulowych obcinamy jak najniżej u nasady roślin. Zostawiamy nadal zielone liście, nawozimy, aby roślina mogła wzmocnić cebulę do przyszłego sezonu, obcinamy je dopiero jak zżółkną lub/i zaschną. ■ przycinamy przekwitnięte pędy i kształtujemy krzewy takie jak: forsycja, migdałek, lilak, krzewuszka, porzeczka krwista, wierzba iwa. ■ wycinamy również pędy przemarznięte, które obecnie doskonale widać, ponieważ nie wypuściły pąków. ■ u roślin szczepionych wycinamy wszystkie pędy wyrastające poniżej miejsca okulizacji, czyli z podkładki (np. U róż, migdałków, wierzb, modrzewi, agrestów, porzeczek). ■ jeżeli nie zrobiliśmy tego wcześniej to przycinamy przekwitnięte już wrzośce. Najlepiej zrobić to zaraz po przekwitnięciu. Tniemy tuż poniżej przekwitniętych kwiatów.
Wiosenne porządki cd. ■ Jeśli nie zrobiliśmy tego wcześniej to zdejmujemy już wszystkie okrycia zimowe z bylin i krzewów. Pamiętajmy jednak o roślinach wrażliwszych na mróz, do których zaliczamy np. budleję, odkryjmy ją pod koniec miesiąca, a nawet, jeżeli przemarznie to przycinamy nisko pędy, roślina się zregeneruje. ■ Dopóki nie zacznie rosnąć wysoka trawa to wygrabiamy jeszcze resztki roślinne pozostałe od jesieni (uschnięte części roślin, liście, zmumifikowane owoce, gałęzie) a także wszystkie inne zanieczyszczenia z pomiędzy roślin i z trawnika. ■ Nieusunięte dotąd suche nadziemne części roślin (głównie bylin) wycinamy, wyłamujemy jak najszybciej, aby nie uszkodzić wyrastających młodych pędów. Ściółkowanie ■ Uzupełniamy korę pomiędzy roślinami, aby utrudnić wzrost chwastom oraz obsypujemy korą wokół roślin o słabszym systemie
